30SEP 2014 - การเริ่มต้นเลี้ยงปลาทะเล (ไอเดียการทำกรองใต้ตู้และหน้าที่ของหินเป็น(live rock)) ตอนที่ 2

เชื่อว่าเพื่อนๆ หลายคนที่เพิ่งจะเริ่มเลี้ยงปลา หรือ ที่เลี้ยงมานานแล้ว จะต้องมีปัญหาหรือปวดหัวกับการจัดการคุณภาพของน้ำ (Water Quality Management) ซึ่งเป็นศาสตร์ที่ต้องเรียนรู้อย่างไม่มีวันจบทั้งทางภาคทฤษฏีและปฎิบัติ เพราะฉะนั้นเราค่อยๆมาเรียนรู้การจัดการเหล่าไปพร้อมๆกัน เพื่อที่จะให้ตู้หรือบ่อปลาของเรา มีปลาที่แข็งแรงและสมบูรณ์มากขึ้นกันดีกว่านะครับ

...............................................................................................

การทำกรองล่างใต้ตู้

โดยหลักการเบื้องต้นควรมีอย่างน้อย 3 ช่องนะครับ

 ช่องที่ 1 ควรที่จะใส่ skimmer เพราะน้ำที่ออกจาก skimmer จะยังคงมีฟองเล็กๆ อยู่ ถ้าอยู่ติดกับ pump ซึ่งใช้ดูดน้ำรันระบบ จะทำให้ตู้ปลาของเราเต็มไปด้วยฟองเม็ดเล็กๆครับ ทำให้ตู้ดูขุ่นไม่สวยงาม และยังเป็นตัวที่ทำให้เกิดโรค Bubble disease ในตัวปลาได้อีกด้วยครับ

ช่องที่2 มีวัตถุประสงค์ดังนี้ครับ ทิ้งพื้นที่ให้ฟองอากาศจาก skimmer นั้นหายไป  โดยไหนๆก็เหลือพื้นที่แล้วอาจจะใช้พวก วัสดุกรองเช่น หินปะการัง หินภูเขาไฟ และใส่สาหร่ายพวงองุ่น โดยสาเหตุเนื่องจากเพิ่มพื้นที่กระบวนการ biological น้ำจะไหลผ่านแบคทีเรียที่อายุอยู่บริเวณพื้นผิวของวัสดุกรอง การใส่สาหร่ายพวงองุ่นก็จะใช้ Nitrate ในการเจริญเติบโตเช่นเดียวกันครับ

*ถึงแม้ว่า สาหร่ายพวงองุ่นจะสามารถลดปริมาณNitrate ได้ก็จริง แต่ก็เป็นส่วนน้อยมาก ถ้าเทียบกับประสิทธิภาพจากโปรตีนสกิมเมอร์ครับ

ช่องที่ 3 เป็นช่องที่เอาไว้สำหรับดูดน้ำขึ้นไปบนตู้เพื่อวนเป็น วัฎจักรต่อไปเรื่อยๆนะครับ

การใช้วัสดุกรองกายภาพ เช่น ใยแก้ว ฟองน้ำ โดยหลักการสามารถใช้ได้ครับ แต่ควรหมั่นเปลี่ยนอยู่บ่อย อาทิตย์ละ 1-2 ครั้งนะครับ ไม่อย่างนั้นมันจะกลายเป็นวัสดุที่อุดมไปด้วย  Ammonia เนื่องจากตะกอนที่ถูกดักนั้นแปรสภาพครับ

ทั้งนี้ สามารถดัดแปลงได้ตามไอเดียได้เลยนะครับ ด้านบนเป็นแค่ตัวอย่างง่ายๆของการทำกรองครับ 

ข้อควรระวังของการทำกรองอีกอย่างคือเรื่องระดับน้ำ ซึ่งจะมีผลต่อการทำงานของ โปรตีนสกิมเมอร์ค โดยปกติ skimmer แต่ละรุ่น ยี่ห้อ จะมีกำหนดระดับน้ำว่าควรสูงมากน้อยแค่ไหน สามารถสอบถามร้านค้าที่เราไปซื้อได้เลยนะครับ เพราะ ถ้า ระดับน้ำสูงหรือ ต่ำไปโปรตีนสกิมเมอร์คจะมีประสิทธิภาพไม่เต็มที่

หินเป็น (live rock)

หินเป็น (live rock) เป็นชื่อที่ผมคิดว่าน่าจะทับศัพท์มาจากภาษาอังกฤษแบบตรงตัว โดยจริงๆแล้วหินเป็นก็คือซากปะการังที่ตายแล้ว (Rock) ซึ่งมีแบคทีเรียดี(Nitrifying bacteria) อาศัยอยู่(live)  

วัตถุประสงค์ของการหินเป็น

     1. เป็นที่แอบของปลา เนื่องจากปลาทะเลส่วนใหญ่จะค่อนข้างขี้กลัวและตกใจง่าย จึงควรมีซอกหินเพื่อให้แอบได้
     2. ตกแต่งตู้ให้ดูสวยงาม ถ้าอนาคตจะเลี้ยงปะการังก็สามารถทำเป็นฐานเพื่อวางปะการังได้  
     3. สิ่งที่สำคัญที่สุดก็คือ หินเป็นจะเป็นหัวใจของระบบ แบคทีเรียที่ช่วยย่อยสลายแอมโมเนียจะอาศัยอยู่ในพื้นผิวของหินปะการัง  

การเลือกซื้อหินปะการัง

ควรเลือกซื้อหินตาย (Dead rock ) หรือก็คือหินปะการังธรรมดาๆ นี่แหละครับ

ดูยังไงว่าอันไหนหินเป็น อันไหนหินตาย ?

มันคืออันเดียวกันแหละครับ แต่เราจะเรียกหินเป็นก็ต่อเมื่อมันอยู่ในน้ำทะเลและมีแบคทีเรีย(Nitrifying bacteria)เกิดขึ้นครับ เมื่อนำขึ้นจากทะเลตากแดด หรือ แช่ในน้ำประปา ซักพักแบคทีเรียที่มีอยู่ก็ตายหมดแล้วครับ

ทำไมควรเลือกซื้อหินตายมากกว่าหินที่เป็นแล้ว ?

1.       สิ่งมีชีวิตในทะเลมีเยอะครับ ทั้งเชื้อโรค ไวรัส ทั้งแบคทีเรียดี/ไม่ดี ซึ่งมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า เราไม่รู้ว่ามีอะไรอยู่ในหินที่เราซื้อมาบ้าง จึงควรนำมาแช่น้ำเปล่า ทำความสะอาดก่อนมาตกแต่งตู้ครับ

2.       ราคาถูกกว่าด้วยครับ

จะทำยังไงให้หินตายกลายเป็นหินเป็น ?

ไม่ยากครับ แค่เราใส่ปลาลงไปในตู้ เมื่อมีของเสีย มีอาหาร แอมโมเนียจะเริ่มเกิดขึ้น แบคทีเรียพวกนี้กินแอมโมเนียครับ มันจะเกิดขึ้นมาเอง ใจเย็นๆนะครับ 

ในบทความหน้า จะพูดการติดปั๊มในตู้ปลา ว่ามีประโยชน์อย่างไรบ้าง และ อุปกรณ์เครื่องทำความเย็น (Chiller) นะครับ